What is computer๐ป, เคंเคช्เคฏूเคเคฐ เค्เคฏा เคนै?
เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เค्เคฏा เคนै?
What is computer ?
เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคฏเคน เค
ंเค्เคฐेเคी เคถเคฌ्เคฆ (compute) เคธे เคฌเคจा เคนै, เคเคฐ เคนिंเคฆी เคฎे เคเคธे เคธंเคเคฃเค เคเคนเคคे เคนै।
เคเคธเคा เค
เคฐ्เคฅ เคเคฃเคจा เคเคฐเคจा เคนै เคเคธเคी เค्เคทเคฎเคคा เคธीเคฎिเคค เคนै।
เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคเค electronic machine เคนै,
เคो เคคीเคต्เคฐ เคเคคि เคธे เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคคा เคนै เคเคฐ เคोเค เคค्เคฐुเคि เคจเคนी เคเคฐเคคा เคนै। เคเคธเคा เคเคชเคฏोเค เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคธूเคเคจाเค เคो เคเคเค ्เค ा เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคนोเคคा เคนै। เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคเค เคฏंเคค्เคฐ เคนै เคो (data ) เค्เคฐเคนเคฃ เคเคฐเคคा เคนै เคต เคเคธे เคธॉเคซ्เคเคตेเคฏเคฐ เคฏा เคช्เคฐोเค्เคฐाเคฎ เคे เค
เคจुเคธाเคฐ เคिเคธी เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคे เคฒिเค process เคเคฐเคคा เคนै।
เคเคธเคी เคธ्เคฎเคฐเคฃ เคถเค्เคคि เคฎเคจुเคท्เคฏ เคे เคคुเคฒเคจा เคฎै เคเค्เค เคนोเคคी เคนै। เคเคฐ เคเคธเคो เคृเคค्เคฐिเคฎ เคฌुเคฆ्เคงि เคी เคธंเค्เคा เคฆि เคเค เคนै।
เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคธंเคฌंเคงी เคช्เคฐाเคฐंเคญिเค เคถเคฌ्เคฆ
1. (Data) เคฏเคน เค เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคเคเคก़ा เคฏा เคคเคฅ्เคฏ เคนै । เคธाเคงाเคฐเคฃ data เคो เคฆो เคญाเคो เคฎे เคฌिเคญाเคीเคค เคเคฐเคคे เคนैं _
(เค
) เคธंเค्เคฏाเคค्เคฎเค เคกेเคा (numerical data) : เคเคธ เคกेเคा เคฎे 0 เคธे 9 เคคเค เคा เค
ंเคो เคा เคช्เคฐเคฏोเค เคนोเคคा เคนै; เคैเคธे - เคเคจเคเคฃเคจा , เคฐौเคฒ เคจo, เคเคฐ्เคฎเคाเคฐिเคฏों เคा เคตेเคคเคจ, เค
ंเคเคเคฃिเคคीเคฏ เคธंเค्เคฏाเคँ เคเคฆि।
(เคฌ) เค
เคฒ्เคซाเคจूเคฎेเคฐिเค् เคกेเคा (alphanumeric data ) : เคเคธ เคคเคฐเคน เคे เคกेเคा เคฎे เค
เค्เคทเคฐो, เค
ंเคो, เคคเคฅा เคिเคจ्เคนों เคा เคช्เคฐเคฏोเค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै; เคैเคธे.. เคชเคคा เคเคฆि।
2. Suchna (information) :
เคฏเคน เค
เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค data เคा process เคเคฐเคจे เคे เคฌाเคฆ เคช्เคฐाเคช्เคค เคชเคฐिเคฃाเคฎ
เคนै เคो เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคนोเคคा เคนै।
เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคी เคตिเคถेเคทเคคाเคँ
1. เคฏเคน เคค्เคฐुเคि เคฐเคนिเคค เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคคा เคนै।
2. เคฏเคน เคคीเคต्เคฐ เคเคคि เคธे เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคคा เคนै เค
เคฅाเคฐ्เคค เคธเคฎเคฏ เคी เคฌเคเคค เคนोเคคा เคนै।
3. เคฏเคน เคชूเคฐ्เคต เคจिเคฐ्เคฆेเคถों เคे เค
เคจुเคธाเคฐ เคคीเคต्เคฐ เคจिเคฐเคฃเคฏ เคฒेเคจे เคฎे เคธเค्เคทเคฎ เคนै।
4. เคฏเคน เคธ्เคฅाเคฏी เคเคฐ เคฌिเคถाเคฒ เคญंเคกाเคฐเคฃ เคธुเคตिเคงा เคฆेเคคा เคนै।
Use of computer, เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคे เคเคชเคฏोเค
1. ( Education) เคถिเค्เคทा เคे เค्เคทेเคค्เคฐ เคฎें
6. ( Defence) เคฐเค्เคทा
3. ( Bank) เคฌैंเค
4. ( Bussiness ) เคต्เคฏाเคชाเคฐ
5. ( Publication) เคช्เคฐเคाเคถเคจ
6. ( Recreation) เคฎเคจोเคฐंเคเคจ
7. ( Communication ) เคธंเคाเคฐ
8. ( Administration) เคช्เคฐเคถाเคธเคจ
9. ( Railway and Airlines Reservation)
เคฐेเคฒเคตे เคคเคฅा เคตाเคฏुเคฏाเคจ เคเคฐเค्เคทเคฃ
10. ( Medical science ) เคिเคिเคค्เคธเค เคตिเค्เคाเคจ
เคเคค्เคฏाเคฆि
เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคे เคाเคฐ्เคฏ (Function of computer)
1. ( ata collection) เคกेเคा เคธंเคเคฒเคจ
2. ( Data output) เคกेเคा เคจिเคฐ्เคเคฎเคจ
3. ( Data processing) เคกेเคा เคธंเคธाเคงเคจ
4. ( Data Storage ) เคกेเคा เคธंเคเคฏ
* Data processing & Elctronic data processing
เคกेเคा เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค เคเคฐ เคเคฒेเค्เค्เคฐเคจिเค เคกेเคा เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค
เคจिเคถ्เคिเคค เคฒเค्เคท्เคฏ เคो เคช्เคฐाเคช्เคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคกेเคा เคा เคธंเคเคฒเคจ, เคธंเคธाเคงเคจ, เคธंเคเคฏ, เคเคฐ เคจिเคฐ्เคเคฎ เคนเคธ्เคคเคाเคฒिเคค เคตिเคงि Manual method เคธे เคนोเคคा เคฅा, เคिเคธे เคกेเคा เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค ( E . D. P ) เคเคนเคคे เคนै ।
Note .. Data processing เคा เคฎुเค्เคฏ เคฒเค्เคท्เคฏ เค เคตเคธ्เคฅिเคค เคกेเคा Raw data เคธे เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคกेเคा เคธूเคเคจा เคช्เคฐाเคช्เคค เคเคฐเคจा เคนै , เคिเคธเคा เคเคชเคฏोเค เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคจे เคे เคฒिเค เคนोเคคा เคนै।
Input --> process --> output
। ^
V ।
Incoming data outgoing information
Computer system, เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคธिเคธ्เคเคฎ
เคฏเคน เคเค เคธเคฎूเคน เคนै เคो เคธाเคฅ เคฎिเคฒเคเคฐ เคกेเคा process เคเคฐเคคे เคนै।
เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคฎे เคฌเคนुเคค เคเคाเคเคฏां เคนोเคคी เคนै เคिเคจเคा เคเคชเคฏोเค electranic data processing เคฎे เคนोเคคा เคนै । เคฌुเคจिเคฏाเคฆी เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ processing เคเค्เคฐ เคฎे input processing เคเคฐ output เคธाเคฎिเคฒ เคนोเคคे เคนै _
1. (Input unit ) เคो user se data เคช्เคฐाเคช्เคค เคเคฐเคे central processing unit เคो electranic + เคे เคฐूเคช เคฎे transmit เคเคฐเคคा เคนै। เคैเคธे ( ATM).. Automatic Teller MaChine เคฎे เคเคฌ withdrawal เคे เคฒिเค เคाเคคे เคนै ( pin no) เคกाเคฒเคคे เคนै เคเคธเคे เคฒिเค input เคเคाเค เคे เคฐूเคช เคฎे เคीเคชैเคก เคा เคเคชเคฏोเค เคเคฐเคคे เคนै เคตเคน input unit เคเคนเคคे เคนै।
Pin ka full form. ( personal identification Number)
2. (Cpu ) sentral processing unit เคธेเคจ्เค्เคฐเคฒ เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค เคฏूเคจिเค เคเคธे " เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคा เคฌ्เคฐेเคจ" เคเคนा เคाเคคा เคนै เคฏเคน input เคो output เคฎे เคฐूเคชांเคค्เคฐिเคค เคเคฐเคคा เคนै , เคฏเคน เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคे เคธाเคฐे เคाเคฐ्เคฏो เคो เคจिเคฏंเคค्เคฐिเคค เคเคฐเคคा เคนै।
เคฏเคน input unit เคคเคฅा output unit เคธे เคฎिเคฒเคเคฐ เคชुเคฐा computer system เคฌเคจाเคคा เคนै।
Central processing unit
Airthmetic logic unit
Input unit --> Control unit --> O. Unit
Main memory
เคเคธे เคช्เคฐोเคธेเคธเคฐ เคญी เคเคนเคคे เคนै । เคฏเคน เคเค electronic microchep เคนै
เคो เคกेเคा เคो information เคฎे เคฌเคฆเคฒเคคे เคนुเค process เคเคฐเคคा เคนै।
(A) ALU -> Arithmetic Logic Unit เคเคธเคा เคเคชเคฏोเค เคคाเคฐ्เคिเค เคเคฃเคจा เคคเคฅा เค
ंเคเคเคฃिเคค เคฎे เคนोเคคा เคนै , เคैเคธे เคोเคก़ เคเคाเคต เคुเคฃा เคญाเค เคธเคนी เคฏा เคเคฒเคค เคเคคे เคนै (yes or no)
(B) control unit เคंเค्เคฐोเคฒ เคฏूเคจिเค
เคฏเคน เคเคฎ्เคช्เคฏूเคเคฐ เคे เคธाเคฐे เคाเคฐ्เคฏो เคो เคจिเคฏंเคค्เคฐिเคค เคเคฐเคคा เคนै, เคคเคฅा computer เคे เคธाเคฐे part เคो input output device processar เคธाเคฐे เคเคคिเคฌिเคงिเคฏो เคो เคคाเคฒ เคฎेเคฒ เคฌैเค ाเคคा เคนै ।
(C) memory unit เคฎेเคฎोเคฐी เคฏूเคจिเค
เคฏเคน เคฆो เคช्เคฐเคाเคฐ เคी เคนोเคคी เคนै
1 primary memory
2 secondry memory
เคเคฌ เคंเคช्เคฏूเคเคฐ present เคฎे เคเคชเคฏोเค เคนो เคฐเคนे data เคคเคฅा เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคा เคธंเค्เคฐเคน primary memory ( Register) เคฎे เคนोเคคा เคนै
Second memory เคा เคเคชเคฏोเค เคฌाเคฆ เคฎे เคเคชเคฏोเค เคนोเคจे เคตाเคฒे data เคคเคฅा เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคो เคธंเค्เคฐเคน เคเคฐเคจे เคฎे เคเคคा เคนै।
(3) output unit เคो user เคธे data เคฒेเคเคฐ เคธเคฎเคเคจे เคฏोเค्เคฏ เคฌเคจाเคคा เคนै। เคเคฌ เคนเคฎ shoping mall เคฎे pay เคเคฐเคคे เคนै เคคो เคตเคน เคนเคฎे เคฐाเคถिเคฆ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै, เคो เคเค output เคा เคฐूเคช เคนै printer machine เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै।
https://amzn.to/3SXw4nt
เคिเคช्เคชเคฃिเคฏाँ
เคเค เคिเคช्เคชเคฃी เคญेเคें