What is computer๐Ÿ’ป, เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•्เคฏा เคนै?

 เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•्เคฏा เคนै? 

What is computer ? 

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฏเคน เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคถเคฌ्เคฆ (compute) เคธे เคฌเคจा เคนै, เค”เคฐ เคนिंเคฆी เคฎे เค‡เคธे เคธंเค—เคฃเค• เค•เคนเคคे เคนै। 
 เค‡เคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคจा เคนै เค‡เคธเค•ी  เค•्เคทเคฎเคคा เคธीเคฎिเคค เคนै। 
เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคเค• electronic machine เคนै, 
เคœो เคคीเคต्เคฐ เค—เคคि เคธे เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เค•ोเคˆ เคค्เคฐुเคŸि เคจเคนी เค•เคฐเคคा เคนै। เค‡เคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคธूเคšเคจाเค“ เค•ो เค‡เค•เค ्เค ा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคนोเคคा เคนै। เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคเค• เคฏंเคค्เคฐ เคนै เคœो (data ) เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคคा เคนै เคต เค‡เคธे เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เคฏा เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค•िเคธी  เคชเคฐिเคฃाเคฎ  เค•े เคฒिเค process เค•เคฐเคคा เคนै। 
เค‡เคธเค•ी เคธ्เคฎเคฐเคฃ  เคถเค•्เคคि เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคคुเคฒเคจा เคฎै เค‰เคš्เคš เคนोเคคी เคนै। เค”เคฐ เค‡เคธเค•ो เค•ृเคค्เคฐिเคฎ เคฌुเคฆ्เคงि เค•ी เคธंเคœ्เคžा เคฆि เค—เคˆ เคนै। 

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธंเคฌंเคงी เคช्เคฐाเคฐंเคญिเค• เคถเคฌ्เคฆ

1. (Data) เคฏเคน เค…เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค†เค•เคก़ा เคฏा เคคเคฅ्เคฏ เคนै । เคธाเคงाเคฐเคฃ data เค•ो เคฆो เคญाเค—ो เคฎे เคฌिเคญाเคœीเคค เค•เคฐเคคे เคนैं _

(เค…)  เคธंเค–्เคฏाเคค्เคฎเค• เคกेเคŸा (numerical data) : เค‡เคธ เคกेเคŸा เคฎे 0 เคธे 9 เคคเค• เค•ा เค…ंเค•ो เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै; เคœैเคธे - เคœเคจเค—เคฃเคจा , เคฐौเคฒ เคจo, เค•เคฐ्เคฎเคšाเคฐिเคฏों เค•ा เคตेเคคเคจ, เค…ंเค•เค—เคฃिเคคीเคฏ เคธंเค–्เคฏाเคँ เค†เคฆि। 

(เคฌ) เค…เคฒ्เคซाเคจूเคฎेเคฐिเค•् เคกेเคŸा (alphanumeric data ) : เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค•े เคกेเคŸा เคฎे เค…เค•्เคทเคฐो, เค…ंเค•ो, เคคเคฅा เคšिเคจ्เคนों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै; เคœैเคธे.. เคชเคคा เค†เคฆि। 

2. Suchna (information) :

เคฏเคน เค…เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค data เค•ा process เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคช्เคฐाเคช्เคค เคชเคฐिเคฃाเคฎ
เคนै เคœो เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคนोเคคा เคนै। 

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคँ

1. เคฏเคน เคค्เคฐुเคŸि เคฐเคนिเคค เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै। 
2. เคฏเคน เคคीเคต्เคฐ เค—เคคि เคธे เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै เค…เคฅाเคฐ्เคค เคธเคฎเคฏ เค•ी เคฌเคšเคค เคนोเคคा เคนै। 
3. เคฏเคน เคชूเคฐ्เคต เคจिเคฐ्เคฆेเคถों เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคคीเคต्เคฐ เคจिเคฐเคฃเคฏ เคฒेเคจे เคฎे  เคธเค•्เคทเคฎ เคนै। 
4. เคฏเคน เคธ्เคฅाเคฏी เค”เคฐ เคฌिเคถाเคฒ เคญंเคกाเคฐเคฃ เคธुเคตिเคงा เคฆेเคคा เคนै। 

Use of computer, เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค‰เคชเคฏोเค—

1. ( Education)  เคถिเค•्เคทा  เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें
6. ( Defence)                      เคฐเค•्เคทा
3. ( Bank)                          เคฌैंเค•
4. ( Bussiness )                 เคต्เคฏाเคชाเคฐ
5. ( Publication)               เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ
6. ( Recreation)                เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ
7. ( Communication )     เคธंเคšाเคฐ
8. ( Administration)        เคช्เคฐเคถाเคธเคจ 
9. ( Railway and Airlines Reservation) 
เคฐेเคฒเคตे เคคเคฅा เคตाเคฏुเคฏाเคจ  เค†เคฐเค•्เคทเคฃ
10.  ( Medical science ) เคšिเค•िเคค्เคธเค• เคตिเคœ्เคžाเคจ
เค‡เคค्เคฏाเคฆि 

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ (Function of computer)

1. ( ata collection)          เคกेเคŸा เคธंเค•เคฒเคจ
2. ( Data output)           เคกेเคŸा เคจिเคฐ्เค—เคฎเคจ
3. ( Data processing)    เคกेเคŸा เคธंเคธाเคงเคจ
4. ( Data Storage )         เคกेเคŸा เคธंเคšเคฏ

* Data processing & Elctronic data processing

เคกेเคŸा เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เค”เคฐ  เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐเคจिเค• เคกेเคŸा เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค—

เคจिเคถ्เคšिเคค เคฒเค•्เคท्เคฏ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคกेเคŸा เค•ा เคธंเค•เคฒเคจ, เคธंเคธाเคงเคจ, เคธंเคšเคฏ, เค”เคฐ เคจिเคฐ्เค—เคฎ เคนเคธ्เคคเคšाเคฒिเคค เคตिเคงि Manual method เคธे เคนोเคคा เคฅा, เคœिเคธे เคกेเคŸा เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— ( E . D. P  ) เค•เคนเคคे เคนै  । 

Note .. Data processing เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคฒเค•्เคท्เคฏ เค…เคตเคธ्เคฅिเคค เคกेเคŸा Raw data เคธे เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคกेเคŸा เคธूเคšเคจा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เคนै , เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคจे เค•े เคฒिเค เคนोเคคा เคนै। 

Input --> process --> output 
      ।                                   ^
      V                                  । 
Incoming data     outgoing  information

Computer system,  เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธिเคธ्เคŸเคฎ

เคฏเคน เคเค• เคธเคฎूเคน เคนै เคœो เคธाเคฅ เคฎिเคฒเค•เคฐ เคกेเคŸा process เค•เคฐเคคे เคนै।
 เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎे เคฌเคนुเคค เค‡เค•ाเค‡เคฏां เคนोเคคी เคนै เคœिเคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— electranic data processing เคฎे เคนोเคคा เคนै । เคฌुเคจिเคฏाเคฆी เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ processing เคšเค•्เคฐ เคฎे input processing เค”เคฐ output เคธाเคฎिเคฒ เคนोเคคे เคนै _


1. (Input unit ) เคœो user se data เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเค•े central processing unit เค•ो electranic + เค•े เคฐूเคช เคฎे transmit เค•เคฐเคคा เคนै। เคœैเคธे ( ATM).. Automatic Teller MaChine เคฎे เคœเคฌ withdrawal เค•े เคฒिเค เคœाเคคे เคนै ( pin no) เคกाเคฒเคคे เคนै เค‰เคธเค•े เคฒिเค input เค‡เค•ाเคˆ เค•े เคฐूเคช เคฎे เค•ीเคชैเคก เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนै  เคตเคน input unit เค•เคนเคคे เคนै। 
Pin ka full form. ( personal identification  Number) 

2. (Cpu ) sentral processing unit เคธेเคจ्เคŸ्เคฐเคฒ เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เคฏूเคจिเคŸ เค‡เคธे " เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคฌ्เคฐेเคจ" เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เคฏเคน input เค•ो output เคฎे เคฐूเคชांเคค्เคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै , เคฏเคน เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคธाเคฐे เค•ाเคฐ्เคฏो เค•ो เคจिเคฏंเคค्เคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै। 
เคฏเคน input unit เคคเคฅा output unit เคธे เคฎिเคฒเค•เคฐ เคชुเคฐा computer system เคฌเคจाเคคा เคนै। 

                               Central processing unit
                               Airthmetic logic unit
Input unit -->      Control unit       -->       O. Unit
                               Main memory
 เค‡เคธे เคช्เคฐोเคธेเคธเคฐ เคญी เค•เคนเคคे เคนै । เคฏเคน เคเค• electronic microchep เคนै 
เคœो เคกेเคŸा เค•ो information เคฎे เคฌเคฆเคฒเคคे เคนुเค process เค•เคฐเคคा เคนै। 

(A)  ALU -> Arithmetic Logic Unit เค‡เคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคคाเคฐ्เค•िเค• เค—เคฃเคจा เคคเคฅा เค…ंเค•เค—เคฃिเคค เคฎे เคนोเคคा เคนै , เคœैเคธे เคœोเคก़ เค˜เคŸाเคต เค—ुเคฃा เคญाเค— เคธเคนी เคฏा เค—เคฒเคค เค†เคคे เคนै (yes or no) 

(B) control unit เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒ เคฏूเคจिเคŸ
เคฏเคน เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคธाเคฐे เค•ाเคฐ्เคฏो เค•ो เคจिเคฏंเคค्เคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै, เคคเคฅा computer เค•े เคธाเคฐे part เค•ो  input output device processar เคธाเคฐे เค—เคคिเคฌिเคงिเคฏो เค•ो เคคाเคฒ เคฎेเคฒ เคฌैเค ाเคคा เคนै । 

(C) memory unit เคฎेเคฎोเคฐी เคฏूเคจिเคŸ
เคฏเคน เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคนोเคคी เคนै
1 primary   memory
2 secondry  memory
เคœเคฌ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ present เคฎे เค‰เคชเคฏोเค— เคนो เคฐเคนे data เคคเคฅा เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เค•ा เคธंเค—्เคฐเคน primary memory ( Register) เคฎे เคนोเคคा เคนै 
Second memory เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฌाเคฆ เคฎे เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคจे เคตाเคฒे data เคคเคฅा เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เค•ो เคธंเค—्เคฐเคน เค•เคฐเคจे เคฎे เค†เคคा เคนै। 

(3)  output unit เคœो user เคธे data เคฒेเค•เคฐ เคธเคฎเคเคจे เคฏोเค—्เคฏ เคฌเคจाเคคा เคนै। เคœเคฌ เคนเคฎ shoping mall เคฎे pay เค•เคฐเคคे เคนै เคคो เคตเคน เคนเคฎे เคฐाเคถिเคฆ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै, เคœो เคเค• output เค•ा เคฐूเคช เคนै printer machine เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै। 
https://amzn.to/3SXw4nt










เคŸिเคช्เคชเคฃिเคฏाँ

เค‡เคธ เคฌ्เคฒॉเค— เคธे เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏ เคชोเคธ्เคŸ

เค†เคค्เคฎเคนเคค्เคฏा เค•्เคฏो เคจเคนी เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค

Overthinking kya h?